Có lẽ những cổ động viên của Chelsea, FC Barcelona và tất cả những ai yêu thích Champion League (cúp C1 Châu Âu) hẳn không thể quên được trận lượt đi bán kết giữa Chelsea và Barcelona trên sân Stamford Bridge vào rạng sáng ngày 18/04/2012. Chẳng ai có thể ngờ được Chelsea vào thời điểm hiện tại có thể thắng được Barca ngay cả khi họ được chơi trên sân nhà.
Các thông số trận đấu cho thấy sự vượt trội của Barca trên sân nhà của Chelsea: giữ bóng 79,1 %; sút bóng 24 lần (Chelsea 4 lần), sút cầu môn 16 lần (Chelsea 1 lần). Thế nhưng chỉ một lần sút cầu môn cũng đủ làm cho Barca phải ngã gục trên sân Stamford Bridge. Người làm nên chuyện đó chính là cầu thủ đã đi vào lịch sử của Chelsea, kẻ chớp thời cơ tuyệt vời, Didier Drogba. Chelsea sau đó tiến đến trận chung kết và đã giành cúp C1 mùa giải 2011-2012.
Trong Tin Mừng Nhất Lãm, người ta cũng thấy bóng dáng một nhân vật chớp thời cơ siêu hạng như thế. Nhân vật ấy không có tên, nhưng được thánh Luca gọi là Anh Mù. Anh được gọi bằng chính bệnh tật của Anh. Tên Anh gắn liền với bệnh tật và dường như không xứng đáng được gọi tên trong xã hội Jericho thời bấy giờ.
Mác-cô thì tế nhị hơn nhưng đó cũng không phải là một tên gọi đúng nghĩa: Bartimaeus chỉ có nghĩa là con ông Timaeus chứ không phải là một cái tên.
Thế nhưng, kẻ không tên ấy đã làm rung động thành Jericho ngày ấy và làm cho cả nhân gian mọi thời đại phải biết và phải nhớ đến đến Anh. Kẻ mù lòa ấy đã thấy điều mà bao nhiêu người sáng mắt không thể nhìn thấy.
Tin Mừng Luc-ca tường thuật lại cuộc gặp gỡ của Anh Mù và Đức Giê-su nơi cổng thành Jericho chỉ trong vọn vẹn 8 câu (8,35-43). Một lần “đi ngang”, “hai tiếng gọi”, một cuộc đối thoại và một sự đổi đời. Nếu như Didier chỉ cần một cơ hội duy nhất để thay đổi vận mệnh của Chelsea, thì Anh mù cũng chỉ cần một cơ hội duy nhất để thay đổi vận mệnh đời mình.
Đó là một cuộc thay đổi độc nhất vô nhị phát xuất từ một niềm hy vọng, được biểu lộ bằng một lòng tin mãnh liệt và hậu quả là một tầm nhìn chân trời.
Câu chuyện Đức Giê-su chữa người mù được tác giả của cả ba Tin Mừng Nhất Lãm ghi lại (Lc 18,35-43; Mt 20, 29 -34; Mc 10, 46 -52). Tuy chi tiết của câu chuyện có phần ít nhiều khác nhau dưới ngòi bút của 3 tác giả, nhưng nội dung chính thì không khác nhau mấy.
Điều đặc biệt là cả ba tác giả đều đặt câu chuyện vào cùng một bối cảnh: sau khi Đức Giê-su tiền báo về cuộc Thương Khó lần thứ 3, tức là lần cuối và trước ngưỡng cửa thành Giê-ru-sa-lem, nơi những lời tiền báo sẽ được ứng nghiệm.
Trong bối cảnh ấy, câu chuyện có một giá trị rất quan trọng. Đó không đơn thuần chỉ là một phép lạ biểu hiện lòng thương xót của Thiên Chúa trước một người cùng khổ. Cả ba tác giả có đều có một dụng ý thần học rất rõ ràng. Mặc dù câu chuyện có vẻ mang tính cách cá nhân nhưng lại ẩn chứa cả vấn đề của nhân loại: đó là vấn đề TỐI và SÁNG.
Đức Giê-su đã nghiêm nghị thông báo về cuộc thương khó của mình trong một không gian riêng tư (chỉ có thầy và trò), và người thông báo đến ba lần. Thế nhưng, các môn đệ tỏ ra ngây ngô đến lạ thường: “Nhưng các ông không hiểu gì cả; đối với các ông, lời ấy còn bí ẩn, nên các ông không rõ những điều Người nói” (Lc 18,34).
Mác-cô cho thấy sự ngu muội của các môn đệ biểu lộ cách rõ ràng sau những lần Đức Giê-su tiền báo về cuộc thương khó ấy. Cứ mỗi lần Đức Giê-su nghiêm túc tiền báo về điều ấy thì các môn đệ lại đáp trả bằng một hành động ngây ngô đến buồn cười.
Sau lần đầu tiên (Mc 8,31-33), Phê-rô, tông đồ trưởng, người vừa tuyên xưng: Thầy là Đấng Ki-tô” (Mc 8,29), lại kéo riêng Người ra và trách Người. Và Đức Giê-su đã nghiêm nghị đáp lại: "Xa-tan! lui lại đàng sau Thầy! Vì tư tưởng của anh không phải là tư tưởng của Thiên Chúa, mà là của loài người (Mc 8,33)." Lần thứ hai, trong khi Đức Giê-su tiền báo về cuộc thương khó (Mc 9,30-32), thì các môn đệ lại tranh luận với nhau xem ai là người lớn nhất (Mc 9,33-35). Lần thứ ba, sau khi Đức Giê-su thông báo cuộc thương khó (Mc 10,32-34) thì lập tức hai người con Ông Dê-bê-đê, hai môn đệ thân tín, lại đến xin cho được: một người ngồi bên hữu một người ngồi bên tả Người, hai vị trí cao nhất trong triều đình của Chúa (10,35-40).
Ôi trời! Đức Giê-su chắc phải “pó tay” với các môn đệ của mình. Sau bao nhiêu năm giáo dục, đồng hành với các môn đệ, Người vẫn không thể tẩy não được cho các ông. Giấc mộng quyền lực và sự giàu sang của họ vẫn còn y chang như thuở ban đầu theo Người và còn mãnh liệt hơn trong thời gian cuối, biểu hiện bằng những sự tranh dành và tức tối. Trong bối cảnh ấy, anh mù lại hiện ra như một điểm sáng nhất xua tan đi nỗi u ám đang bao vây các môn đệ và cộng đoàn Do thái. Thật là một điều quá sức nghịch lý.
Chân dung Anh mù là biểu tượng của một con người không được xã hội công nhận. Anh không chỉ bất hạnh vì không nhìn thấy nhưng đằng sau đó là cả cuộc đời bị đánh mất. Anh không có tên, anh được định nghĩa bằng tên của Cha mình. Anh ngồi bên vệ đường; đường là để đi nhưng anh ta lại phải ngồi từ ngày này qua tháng khác, không thể hòa nhập vào dòng người. Anh sống nhờ vào lòng thương xót của kẻ khác, có nhiều người thương thật nhưng cũng lắm kẻ thương hại. Anh không có quyền lên tiếng, chỉ có quyền nghe và im lặng thôi. Những thông tin mà anh có là do người ta cung cấp cho anh. Anh nghe được nhiều chuyện lắm. Sai có - đúng có, hay có - dở có. Nhưng chỉ được đồng ý và suy đi nghĩ lại trong lòng chứ không được bình phẩm và nhất là phản đối. Vì không ai nghe anh cả. Họ khinh thường Anh. Mù biết gì mà lên tiếng. Quả là một cuộc đời bị đánh mất khi Anh không thể sống cuộc đời mình nhưng lại bị kẻ khác sống thay cho mình.
Ấy thế, càng đè nén thì sức sống trong Anh lại bùng dậy, Anh không cam chịu nhưng vẫn nuôi hy vọng giành lại một cuộc sống cho mình. Và hy vọng ấy càng mãnh liệt hơn khi Anh nghe thông tin về Đức Giê-su Na-gia-rét, con vua Đa-vít. Và hy vọng ấy đã trưởng thành và bộc phát khi anh biết Đức Giê-su đi qua đó.
Anh đã chớp lấy cơ hội duy nhất để tìm lại cuộc sống của riêng mình. Anh cất tiếng gọi: "Lạy ông Giê-su, Con vua Đa-vít, xin dủ lòng thương tôi! ". Ngay lập tức những người đi đầu mà lâu nay vốn khinh thường Anh, quát nạt Anh, buộc Anh phải im miệng. Mù biết gì mà lên tiếng chứ!?
Ngày thường, họ nói nhẹ Anh cũng phải nghe chứ đừng nói gì quát nạt vì Anh sống nhờ vào họ mà. Nhưng hôm nay Anh quyết phải lên tiếng. Đó là một sự đánh đổi quá lớn đối với Anh. Nó giống như tình cảnh một nô lệ dám cãi lời một ông chủ và đứng trước một nguy cơ rất lớn bị sa thải. Đám đông là cuộc sống của Anh, họ cho Anh sống. Chính vì thế, nếu Anh cãi lời họ đồng nghĩa với việc Anh bị họ ghét và bị tẩy chay. Từ nay, rất có thể Anh sẽ không còn đất sống ở Jericho này nữa.
Quyết định lên tiếng là một quyết định có tính chất quyết định: được ăn cả ngã về không. Anh đã can đảm đánh đổi một lối sống vốn không phải là của Anh để giành lại cuộc đời của chính Anh. Và thực tế cho thấy Anh đã quyết định đúng. Đức Giê-su đã đoái đến Anh và Anh đã có được điều Anh muốn: “nhìn thấy được và theo Người”. Cao điểm của cuộc đổi đời chính là việc Anh “theo Người”. Nếu Anh nhìn thấy nhưng lại dừng lại hoặc đi con đường của Anh thì có lẽ cuộc đổi đời sẽ không trọn vẹn.
Quả thực, Anh mù đã nhìn thấy được con đường của Đức Giê-su và theo Người. Đó là điều mà các môn đệ, những người sáng mắt không hề thấy được. Có lẽ Con đường thương khó vượt quá trí hiểu và sự chấp nhận của họ vì những bụi mờ của danh vọng quyền lực che đậy mắt họ.
Đức Giê-su đã sống với họ, đồng hành với họ bao nhiêu năm nhưng họ vẫn không nhận ra con đường Người đi. Ngược lại, chỉ một lần Người đi ngang qua cuộc đời Anh mù, thì Anh lại nhìn thấy được và bước theo Người trên con đường người đi. Có lẽ những năm tháng đau khổ triền miên đã giúp Anh cảm nghiệm được và thấy được con đường thương khó. Có lẽ những giây phút tĩnh lặng suy gẫm đã giúp Anh nhận ra Đức Giê-su, Con vua Đa-vít. Và có lẽ chỉ trong hoàn cảnh bi đát nhất, niềm hy vọng sống của con người mới phát triển và niềm tin vào Thiên Chúa mới được gieo trồng và lớn mạnh.
Xã hội hiện đại với khoa học kỹ thuật tân tiến hiện đại, nhưng lại không ít cuộc đời bị đánh mất. Trên trang mạng điện tử Yahoo ngày 07 tháng 02 năm 2012, có đăng bài bài “Những điều hối tiếc nhất khi sắp chết” (http://vn.nang.yahoo.com/nh-ng-u-h-ti-c-nh-t-083000958.html ). Tác giả dẫn lại lời Bronnie Ware, một nữ y tá người Australia, từng có vài năm làm việc ở khu chăm sóc, chuyên chăm lo cho những bệnh nhân trong 12 tuần cuối đời của họ. Ware đã ghi lại những điều mà những người sắp chết thường hối tiếc nhất trong một blog và trang blog này được chú ý nhiều tới mức cô đã đưa tất cả những gì quan sát được vào một cuốn sách có tên "5 điều hối tiếc nhất của những người đang hấp hối". Và điều hối tiếc thường thấy nhất của các bệnh nhân là: "Tôi ước mình có đủ dũng cảm để sống một cuộc sống thật sự với bản thân chứ không phải cuộc sống theo mọi người mong muốn".
Có những người đang sống theo ước muốn của người khác nhưng họ không hề biết. Lại có những người biết mình đang sống theo nguyện vọng của người khác nhưng lại không đủ can đảm để thay đổi vì họ chưa chớp lấy được thời cơ Đức Giê-su đi qua đời mình.
Câu chuyện Anh mù thành Jericho thật là một câu chuyện có giá trị vượt thời gian. Nó vừa mang đậm chất thần học vừa biểu lộ khía cạnh nhân bản sâu sắc.
Khía cạnh thần học: một người khiếm thị lại có thể có một tầm nhìn chân trời mà tất cả những người khác, ngay cả các môn đệ cũng không nhìn thấy được. Con đường theo Chúa là con đường khổ giá nên thường rất khó thấy và dẫu có thấy người ta cũng rất khó chấp nhận.
Chính vì thế mà ba năm rao giảng, lập nhóm 12, nhưng đến cuối cùng Đức Giê-su vẫn là người lữ khách “cô đơn” trên con đường thập tự. Anh mù là một ngôi sao sáng tượng trưng cho những con người dám chấp nhận hy sinh để nhìn nhận rõ con đường Đức Giê-su, đường hẹp, đường thập giá, để rồi “bước theo Người trên con đường Người đi”.
Khía cạnh nhân bản: một con người bị tước mất quyền sống, bị đẩy ra bên ngoài xã hội, bị người khác sống dùm, dám chớp lấy thời cơ tìm lại cuộc sống cho chính mình. Đó là biểu hiện của một con người hy vọng, tin tưởng vào Chúa và can đảm dấn thân. Trong xã hội ngày nay, còn có rất nhiều người, cách này cách khác, đang bị người khác sống dùm; hay chọn lựa sống theo mong muốn của người khác. Đó đều là một hình thức của cuộc đời bị đánh mất.
Nguyện cho tất cả mọi người có thể tận dụng được cơ hội Đức Giê-su đi ngang qua đời mình để rồi cũng nhìn thấy và bước theo Người như Anh mù thành Jericho.
KLONG 14-06-2012
Lm. Joseph Phạm Duy Thạch
No comments:
Post a Comment